Bebeğin kırk banyosu annenin doğum yaptıktan sonraki 40.günde yapılan temizlik işlemidir. Kırk banyosu Anadolu kültüründe olan bir gelenektir. Şamanizm inancından kalmış bir gelenektir. Şamanizm’de, Al Karısı’nın hamilelere ve bebeklere musallat olması inancı vardır. Bu inanç doğrultusunda, 40 gün bebek ve annenin iyi korunması gerekmektedir. Bebeğin kırkı çıkmadan dışarıya çıkarılmaması gereklidir.

Bu yüzden bebeğin kırkı çok önemli kabul edilmektedir. Hastalıklara ve Al Karısı’nın yapacağı kötülüklere bebeğin açık olduğu inancı vardır. İslamiyet’in Türk toplumunda kabulünden sonra sentezlenerek 21.yüzyıla kadar gelmiştir. Kırk banyosunda dualar okunarak anne ve bebeğe iyi dileklerde bulunulmaktadır.

Kırk Banyosu Nedir?

Bebeklerin kırk banyosu Anadolu’da çok yaygın bir gelenek olarak devam etmektedir. Yöreden yöreye ufak değişiklikler göstermektedir. Kırk banyosu Şamanizm inancından kalma bir gelenektir. Şamanizm’de; bebeğe ve anneye doğumdan sonraki 40 gününde bazı varlıklar tarafından zarar verileceği inancı vardır. Bebek ve anneye musallat olan Albastı veya diğer adıyla Al Karısı, bebeklerin ve annenin en büyük düşmanı olarak kabul edilmektedir. Bebek ve annenin koruyucusu ise Umay olarak kabul edilmektedir.

İlk 40 gün bu yüzden çok önem taşımaktadır. Bebekler ve anneler dışarıya çıkmamaktadır. Korunmaya ve bakıma muhtaç olmaktadır. İslamiyet’in kabul sonra da bu gelenek ve inanç devam etmiştir. Sentezlenerek bugünlere kadar gelmiştir. Bilimsel olarak da annenin doğum yaptıktan sonra vücudunun direnci düşmektedir. Bağışıklığı tam olarak toparlanamamaktadır. Bebek ise yeni doğduğu için Dünya’ya adapte olamamaktadır.

Bağışıklığı çok düşük seviyelerde olmaktadır. Anne ve bebeğin toparlanabilmesi için ilk 6 haftanın geçmesi gerekmektedir. 6.haftadan sonra anne ve bebeğin vücudu toparlanmaya başlamaktadır. Bu yüzden bilimsel olarak 40.günden sonra toparlanma düşüncesi doğrudur fakat gelenek doğrultusunda yapılan diğer uygulamalar inançtan ibarettir. Kırk banyosunda bebek ve anne banyo yapıp temizlenerek 40 gün sonra evden çıkmaktadır. Aile büyüklerini ziyarete gitmektedir.

Kırk Banyosu Nasıl Yapılır?

Bebeğin kırk banyosunda neler yapılır sorusu doğum yapan anneler için merak konusudur. Kırk banyosunun diğer adı kırklama, kırk uçurma, kırkını çıkarma olarak da geçmektedir. Bebeğin kırk banyosu nasıl yapılır sorusunun cevabı yöreden yöreye değişkenlik göstermektedir. Genel hatları itibariyle, bebeğin kırkıncı gününde yapılmaktadır. 40. günden önce 17. veya 20.günde de bebeğin banyosu yaptırılabilmektedir. Bunun adı da yarı kırk banyosu olarak geçmektedir. Kırk banyosunda; kırk tas su bebeğe banyo yaptırılacak kovanın içine okunarak dökülmektedir. Daha sonra, kırk adet okunmuş nohut, fasulye, taş veya nazar boncuğundan biri, tek tek suya konmaktadır. Bunları kovaya atmadan önce çok iyi sterilize etmek gerekmektedir.

Bazı yörelerde kırk annesi diye bir kişi seçilmektedir. Bu uygulama kırk annesinin evinde yapılmaktadır ya da kırk annesi uygulamanın yapılacağı eve gelirken 40 adet çiçek ve taş getirmektedir. Bu taşlar temizlendikten sonra dualarla suyun içine atılmaktadır. Kırk annesi, bir adet altını suyun içine atmaktadır. Altın burada güneşi sembol etmektedir. Daha sonra kırk tas su ile bebek okunarak bebeğin kırk yıkaması yapılmaktadır. Bebeği suya kırk kere sokup çıkarılarak iyi dilekler söylenmektedir. Her suya girip çıkarma işleminde su aşağı x bebek yukarı denmektedir. Bebekten sonra anne 40 tas su ile yıkanmaktadır. En sonda, bazı yörelerde, kırk annesi olarak seçilen aile büyüğü abdest almaktadır. Bu işlemden sonra anne ve bebek aile büyüklerini ziyarete gitmektedir. Aile büyükleri hazırladıkları sepeti anneye hediye etmektedir. Bebeğin yarı kırk banyosu nasıl yapılır sorusunun cevabı da kırk banyosu ile benzerlik göstermektedir. Yarı kırk banyosunda 40 kere yapılan işlemler 20 kere yapılmaktadır. 20 tas su ve 20 adet taş ile 20 kere okunarak bebek ve anne banyo yaptırılmaktadır.

Bunlar ilgini çekebilir?

• Bebeklere Pekmez Ne Zaman Verilir?
• Bebekler Neden Parmak Emer? Nasıl Bıraktırılır?
• Bebeklerin Tırnakları Nasıl Kesilmeli?

Kırk Banyosunda Kullanılan Malzemeler

Bebek kırk banyosu için gerekli malzemeler yöreden yöreye değişkenlik göstermektedir. Kırk banyosunda genel olarak su, kova ve altın her yörede kullanılmaktadır. Bunun dışında nazar boncuğu, taş, çakıl, nohut, fasulye ya da pirinçten biri kullanılmaktadır. Bunlar okunarak suyun içine atılmaktadır. Kırk banyosundan sonra aile büyüklerinin evine gidilmektedir. Aile büyükleri anneye bir sepet hediye etmektedir. Bu sepetin içinde un, tuz, şeker, yumurta, pirinç, soğan, bozuk para bulunmaktadır. Bulunan bu malzemelerin her biri, iyi bir dileği sembol etmektedir. Un; bebeğin ömrünün bereketli olması dileğini sembol etmektedir. Pirinç; eve bereket ve bolluk getirmesini sembol etmektedir. Yumurta; sağlıklı olmasını sembol etmesi için konulmaktadır. Bozuk para; zengin olması dileğini taşımaktadır.

Kırk Banyosunda Okunacak Dualar

Bebeklerin kırk banyosunda okunacak dua İhlas süresi ve Esma-ül Hüsna adındaki Allah’ın 99 ismidir. Bunların yanında faziletli dualar da okunmaktadır. İslamiyet’te böyle bir uygulama bulunmadığı için İslam dininde 40 çıkarmada hangi dualar okunur diye bir uygulama Kuran’da ve hadislerde geçmemektedir. Bu gelenek Şamanizm’den kalma bir gelenektir. Bu yüzden bebeği koruması için edilen her dua geçerlidir. İyi dilekler ve duaların bebeği koruduğuna inanılmakla beraber İhlas süresiyle bebek kırk banyosu duası yapılmaktadır.